కణాంతర జీర్ణక్రియలో ఎంజైములు | Digestive Enzymes Telugu Notes | Biology MCQs for Intermediate & Competitive Exams

 మన శరీరంలో ఆహారం జీర్ణం కావడానికి ఎంజైములు ఎంతో ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తాయి. ఇవి రసాయనిక చర్యలను వేగవంతం చేసే జీవ ప్రోటీన్లు. శరీరంలోని కణాలు, గ్రంథులు, జీర్ణాశయంలోని అవయవాలు వీటిని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. మనం తీసుకునే ఆహారంలోని కార్బోహైడ్రేట్లు, కొవ్వులు, ప్రోటీన్లు ఈ ఎంజైముల సహాయంతో చిన్న అణువులుగా మారి రక్తంలో ఆవిర్భవిస్తాయి.

ఎంజైముల లక్షణాలు

• ఇవి జీవరసాయనాలుగా పనిచేస్తాయి.
• ఉష్ణోగ్రత, పిహెచ్ ప్రభావంతో పని సామర్థ్యం మారుతుంది.
• ప్రతి ఎంజైము ఒక నిర్ధిష్ట కార్యాన్ని మాత్రమే చేస్తుంది.

ఎంజైములు పనిచేసే ప్రధాన అవయవాలు

• నోరు → సలైవరీ అమైలేజ్ (కార్బోహైడ్రేట్లను విచ్ఛిన్నం చేస్తుంది)
• కడుపు → పెప్సిన్, రెనిన్ (ప్రోటీన్లను జీర్ణం చేస్తాయి)
• ప్యాంక్రియాస్ (అగ్న్యాశయం) → ట్రిప్సిన్, లిపేస్, అమైలేజ్
• చిన్న పేగు (ఇంటస్టైన్) → మాల్టేస్, లాక్టేస్, సూక్రేస్

ప్రధాన ఎంజైములు – పనులు

ఎంజైము	పని
అమైలేజ్	పిండిని గ్లూకోజ్‌గా మారుస్తుంది
పెప్సిన్	ప్రోటీన్లను చిన్న పెప్టైడ్లుగా మారుస్తుంది
ట్రిప్సిన్	ప్రోటీన్ జీర్ణం కొనసాగుతుంది
లిపేస్	కొవ్వులను విచ్ఛిన్నం చేస్తుంది
మాల్టేస్	మాల్టోజ్‌ను గ్లూకోజ్‌గా మారుస్తుంది
లాక్టేస్	పాల చక్కెరను (లాక్టోజ్) విభజిస్తుంది

ఎంజైముల లోపం వల్ల వచ్చే సమస్యలు

• అజీర్తి
• వాయువు, గ్యాస్
• కడుపు నొప్పి
• అలసట
• పోషకాహార లోపం

ఆరోగ్యకరమైన జీర్ణక్రియ కోసం సూచనలు

• తగినంత నీరు తాగాలి
• ఆహారంలో పీచు పదార్థాలు ఉండాలి
• పండ్లు, కూరగాయలు ఎక్కువగా తినాలి
• ఫెర్మెంటెడ్ ఫుడ్స్ (కర్డ్స్, బట్టర్ మిల్క్) తీసుకోవాలి
• వేయించిన మరియు జంక్ ఫుడ్ తగ్గించాలి

చివరి మాట

ఎంజైములు శరీరంలో అత్యవసరమైన బయోకెమికల్ కారకాలు. ఇవి సరిగా ఉత్పత్తి కాకపోతే జీర్ణక్రియ వ్యవస్థ దెబ్బతింటుంది. కాబట్టి సమతుల్య ఆహారం, ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి అవసరం.

MCQs – కణాంతర జీర్ణక్రియ & ఎంజైములు

1. శరీరంలో ఎంజైములు ఉత్పత్తి అయ్యేది ఎక్కడ?

1. కాలేయంలో

2. అగ్న్యాశయంలో & పేగులో ✅

3. రక్తంలో

4. ఊపిరితిత్తుల్లో

2. లాలాజలంలో ఉండే ఎంజైము ఏది?

1. పెప్సిన్

2. అమైలేజ్ ✅

3. ట్రిప్సిన్

4. లిపేస్

3. పెప్సిన్ ఎక్కడ విడుదల అవుతుంది?

1. చిన్న పేగు

2. కడుపు ✅

3. పెద్ద పేగు

4. కాలేయం

4. అగ్న్యాశయ రసం ఏ ఎంజైమును కలిగి ఉంటుంది?

1. పెప్సిన్

2. ట్రిప్సిన్ ✅

3. లాక్టేస్

4. సెక్రెటిన్

5. లిపేస్ ఏ ఆహార పదార్థాన్ని జీర్ణం చేస్తుంది?

1. ప్రోటీన్లు

2. కొవ్వులు ✅

3. విటమిన్లు

4. ఖనిజాలు

6. మాల్టేస్ ఎంజైము పని ఏమిటి?

1. కొవ్వులను విచ్ఛిన్నం

2. పిండిని విచ్ఛిన్నం

3. మాల్టోజ్‌ను గ్లూకోజ్‌గా మార్చడం ✅

4. లాక్టోజ్ విచ్ఛిన్నం

7. లాక్టేస్ ఏ ఆహారపదార్థంలో ఉంటుంది?

1. అన్నం

2. పాలు ✅

3. గుడ్లు

4. కూరగాయలు

8. ఎంజైము పనితీరు దేనిపై ఆధారపడుతుంది?

1. ఉష్ణోగ్రత & pH ✅

2. గాలి

3. నీరు

4. బరువు

9. ఎంజైములు ఏ వర్గానికి చెందుతాయి?

1. కార్బోహైడ్రేట్స్

2. ప్రోటీన్లు ✅

3. కొవ్వులు

4. విటమిన్లు

10. శరీరంలో మొదటి జీర్ణక్రియ ఎక్కడ మొదలవుతుంది?

1. కడుపు

2. నోరు ✅

3. చిన్న పేగు

4. పెద్ద పేగు

ఎంజైములు లేకపోతే జీర్ణక్రియ జరగదు. అవి కార్బోహైడ్రేట్లు, ప్రోటీన్లు, కొవ్వులను చిన్న అణువులుగా విభజిస్తాయి.